شرایط نگهداری آثار هنری در گالری ها
آثار هنری، دارای ارزش مادی، معنوی و فرهنگی بالایی هستند. بنابراین، حفظ و نگهداری آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید نهایت دقت و مراقبت را از آنها به عمل آورد. زیرا آثار هنری از آن دست کالاهایی هستند که برعکس دیگر اشیا قابل جایگزینی نیستند و محصول خلاقیت هنرمند در یک زمان و مکان خاص هستند و اگر اهمال یا قصور ناخواسته ای در مسیر حفظ و نگهداری آثار هنری در گالری ها اتفاق بیفتد خسارتی جبران ناپذیر است.
گالری های هنری مکان هایی هستند که برای نمایش و فروش آثار هنری به عموم مردم در نظر گرفته شده اند. آثار هنری موجود در گالری ها می توانند از انواع مختلفی، مانند نقاشی، مجسمه، سرامیک، فرش، خوشنویسی، عکاسی و … باشند و هر یک از این آثار هنری نیاز به شرایط نگهداری خاصی دارند.
شرایط نگهداری آثار هنری در گالری ها به عوامل مختلفشی بستگی دارد، از جمله نوع اثر هنری، جنس مواد تشکیل دهنده آن، و شرایط محیطی. با این حال، برخی از اصول کلی در مورد نگهداری از آثار هنری در گالری ها وجود دارد که باید رعایت شوند. با ما همراه باشید تا در این مقاله به شرایط نگهداری آثار هنری در گالری ها بپردازیم.
ده تا از بزرگترین گالری های جهان
https://www.youtube.com/watch?v=aoFmFdMeyVM&t=22s
معرفی کتاب پیرامون نگهداری از آثار هنری در گالری ها
“Museum Environment” by Garry Thomson
کتاب گری تامسون به بررسی عوامل محیطی میپردازد که بر حفظ آثار هنری در موزهها و گالری ها تأثیر میگذارند. این کار، موضوعاتی مانند دما، رطوبت، روشنایی و کنترل آلودگی را پوشش می دهد و توصیه های عملی برای حفظ شرایط بهینه در فضاهای موزه ای ارائه می دهد.
عوامل موثر بر شرایط نگهداری آثار هنری
عوامل زیر در اینکه از یک اثر هنری چگونه باید نگهداری شود تاثیر گذار هستند و باید اقدامات مراقبتی را بر اساس آنها تنظیم کرد:
- نوع اثر هنری
- جنس مواد تشکیل دهنده اثر هنری
- شرایط محیطی
با توضیح هر کدام از این عوامل ادامه خواهیم داد.
نوع اثر هنری
نوع اثر هنری یکی از مهم ترین عوامل در تعیین شرایط نگهداری آن است. به عنوان مثال، نقاشی ها به دلیل حساسیت بالایی که به نور دارند، نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند. مجسمه ها نیز به دلیل وزن و ابعاد بزرگی که دارند، باید در مکانی ایمن و دور از تردد نگهداری شوند.
در اینجا به برخی از عوامل مهم که باید در نگهداری از انواع مختلف آثار هنری در گالری ها در نظر گرفته شود، اشاره می کنیم:
- نقاشی ها: نقاشی ها به دلیل استفاده از رنگ و روغن در ساخت آنها، باید دور از نور مستقیم خورشید باشند. همچنین، این آثار باید در مکانی با دما و رطوبت مناسب نگهداری شوند.
- مجسمه ها: مجسمه ها وزن و ابعاد بزرگی دارند و بهتر است در مکانی ایمن و دور از تردد قرار گیرند. همچنین، باید در برابر گرد و غبار و آسیب های احتمالی محافظت شوند.
- عکاسی: عکس ها بخاطر استفاده از کاغذ در ساخت آنها، باید از نور مستقیم خورشید و رطوبت دور بمانند. و در مکانی با دمای مناسب مراقبت شوند.
- آثار هنری تزئینی: آثار هنری تزئینی، مانند مبلمان، ظروف و سایر وسایل، باید در برابر ضربه و آسیب های احتمالی دارای محافظ باشند. بودن در مکانی با دما و رطوبت مناسب برای حفظ این آثار مهم است.
جنس مواد تشکیل دهنده اثر هنری
جنس مواد تشکیل دهنده نیز عامل مهمی در شرایط نگهداری آثار هنری است. به عنوان مثال، بوم های نقاشی از مواد مختلفی مانند کتان، پنبه، و جوت ساخته می شوند. هر یک از این مواد دارای ویژگی های خاص خود هستند و نیاز به مراقبت خاصی دارند.
به عنوان مثال، بوم های کتان به نور حساس هستند و باید دور از نور مستقیم خورشید قرار گیرند. بوم های پنبه در برابر نور کمی مقاوم تر هستند، اما باز هم بهتر است در معرض نور مستقیم خورشید نباشند. بوم های جوت در برابر نور و رطوبت مقاوم ترین هستند، اما ممکن است در اثر رطوبت دچار تغییر رنگ شوند.
شرایط محیطی
شرایط محیطی شاید منعطف ترین و مهم ترین عامل در نگهداری آثار هنریست زیرا عاملیست که کنترل آن در اختیار مراقبت کننده است و با رعایت نکات مهم می توان شرایط مطلوبی برای نگهداری آثار هنری در گالری ها به وجود آورد. دما، رطوبت، نور، و گرد و غبار از جمله عوامل محیطی هستند که می توانند به آثار هنری آسیب برسانند. در ادامه هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
مهمترین عواملی که در نگهداری از آثار هنری در گالری ها باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
نور
پریدگی، ترک خوردگی و حتی از بین رفتن رنگدانه های آثار هنری می شود. بنابراین، آثار هنری نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند. نور مصنوعی هم می تواند به آثار هنری آسیب برساند، به خصوص اگر UV داشته باشد. بنابراین، باید از لامپ های UV-free برای روشنایی گالری ها استفاده شود.
رطوبت
رطوبت زیاد می تواند باعث کپک زدگی، پوسیدگی و تغییر شکل آثار هنری شود اما رطوبت کم هم موجب خشک شدن و ترک خوردگی آنها می شود. بنابراین، باید رطوبت گالری ها در حد مطلوبی کنترل شود.
اصولا دما و رطوبت محیط باید در محدوده ای مناسب برای نوع اثر هنری تعیین شود. دمای ایده آل برای نگهداری از آثار هنری بین ۱۸ تا ۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است. خارج شدن از این محدوده می تواند باعث آسیب به آثار هنری شود.
دما
دمای بالا عاملی برای خشک شدن و ترک خوردن آثار هنری باشد. دمای پایین نیز می تواند باعث یخ زدن و آسیب دیدن آثار شود. بنابراین، باید دمای گالری ها در حیطه مناسب نگه داشته شود.
گرد و غبار
گرد و غبار می تواند باعث کدر شدن رنگ آثار هنری، ایجاد خراش و حتی از بین رفتن رویه آنها شود. بنابراین، باید گالری ها به طور منظم تمیز شوند.
حشرات و حیوانات
حشرات و حیوانات مانند موریانه ها، سوسک ها و پرندگان را نباید مورد غفلت قرار داد. بهتر است گالری ها به طور منظم از نظر وجود حشرات و حیوانات بررسی شوند و در صورت نیاز پاکسازی شوند.
علاوه بر عوامل ذکر شده، عوامل دیگری نیز می توانند به آثار هنری آسیب برسانند، مانند:
- ضربه و آسیب فیزیکی: آثار هنری باید در برابر ضربه و آسیب فیزیکی به خوبی محافظت شوند.
- تغییرات ناگهانی در دما و رطوبت: تغییرات ناگهانی در دما و رطوبت می تواند به آثار هنری آسیب برساند.
- مواد شیمیایی: مواد شیمیایی مانند دود، مواد شوینده و پاک کننده ها باید با احتیاط استفاده شوند تا موجب آسیب به آثار نشوند.
پیشگیری از آسیب آثار هنری
برای جلوگیری از آسیب دیدن و نگهداری از آثار هنری در گالری ها، باید اقدامات پیشگیرانه ای انجام شود. این اقدامات عبارتند از:
- انتخاب محل مناسب: محل نگهداری آثار در گالری باید در مکانی قرار داشته باشد که از نور مستقیم خورشید و تغییرات ناگهانی در دما و رطوبت در امان باشد.
- تجهیزات مناسب: گالری باید به تجهیزات مناسب مانند سیستم تهویه مطبوع، سیستم کنترل رطوبت و سیستم روشنایی UV-free مجهز باشد.
- نگهداری و نگهداری منظم: گالری باید به طور منظم تمیز شود و از نظر وجود حشرات و حیوانات بررسی شود.
با رعایت این نکات می توان از آثار هنری در گالری ها به خوبی محافظت کرد و از آسیب دیدگی آنها پیشگیری کرد.
اقدامات خاص در گالری ها برای نگهداری از آثار هنری
قاب گذاری: قاب گذاری آثار هنری از آنها در برابر ضربه و آسیب فیزیکی محافظت می کند. همچنین، قاب ها می توانند به بهبود ظاهر آثار هنری نیز کمک کنند.
ورنی گذاری: ورنی گذاری آثار هنری از آنها در برابر گرد و غبار و آلودگی مراقبت می کند. ورنی ها باعث بهبود درخشندگی و زیبایی آثار هنری می شوند.
نگهداری در شرایط خاص: برخی از آثار هنری، مانند آثار هنری تاریخی یا آثار هنری که از مواد حساسی ساخته شده اند، نیاز به نگهداری در شرایط خاص دارند. به عنوان مثال، برخی از آثار هنری تاریخی باید در معرض نور کم قرار گیرند تا از رنگ پریدگی آنها جلوگیری شود یا تعدادی از آثار هنری که از مواد حساسی مانند کاغذ یا پارچه ساخته شده اند، نیاز به دما و رطوبت کنترل شده ای دارند.
گالری ها باید از متخصصان خبره در زمینه نگهداری و مراقبت کمک بگیرند تا بتوانند از آثار هنری خود به بهترین شکل ممکن محافظت کنند.
در پایان
در این مقاله از اهمیت نگهداری اصولی آثار هنری در گالری ها گفتیم و نکاتی را بررسی کردیم. بهتر است گالری های هنری دارای تیمی از کارشناسان باشند که وظیفه نگهداری از آثار هنری را بر عهده داشته باشند. این کارشناسان با توجه به نوع اثر هنری، کارهای لازم را برای نگهداری از آن را انجام می دهند. این نکته را مد نظر داشته باشید که اگر اثر هنری دارای تاریخچه خاصی است، یا در گذشته دچار آسیب شده است، باید در نگهداری از آن تمهیدات خاصی اندیشید.
با رعایت این نکات، می توانید از آثار هنری در گالری ها به خوبی محافظت کنید و آنها را برای نسل های آینده حفظ نمایید.
منابع بیشتر برای مطالعه
برای مطالعه بیشتر می توانید به مقالات زیر مراجعه کنید:
Artist’s Tips for Artwork Preservation
Preserving paintings and frames
