قوانین مالکیت معنوی در نمایش آثار هنری

قوانین مالکیت معنوی تاثیر گذار در نمایش آثار هنری، نقش مهمی در تعیین اینکه چه کسی می تواند اثر هنری را به نمایش بگذارد و چگونه می تواند از آن استفاده کند، ایفا می کند.

این قوانین همچنین، در تعیین اینکه چگونه می توان از اثر هنری در نمایش عمومی استفاده کرد، نقش دارند. به عنوان مثال، اجازه نمی دهند که اثر هنری بدون اجازه خالق اثر هنری، برای اهداف تجاری استفاده شود.

این امر، از حقوق معنوی خالق اثر هنری، به ویژه حق احترام به تمامیت اثر، محافظت می کند.

معرفی کتاب

“Art Law: A Concise Guide for Artists, Curators, and Art Educators”

قانون هنر: راهنمای مختصر برای هنرمندان، کیوریتورها و مربیان هنر، نوشته مایکل ای. جونز

این کتاب که برای هنرمندان، متصدیان و مربیان طراحی شده است، مقدمه ای کاربرپسند از اصول و شیوه های قانون هنر ارائه می دهد. این کتاب موضوعاتی مانند حق چاپ، قراردادها، قراردادهای نمایشگاهی و حقوق هنرمندان را پوشش می‌دهد و دانش و منابع حقوقی ارزشمندی را برای افرادی که در گالری‌ها کار می‌کنند فراهم می‌کند.

قوانین مالکیت معنوی در نمایش آثار هنری توسط خالق اثر

حق نمایش، یکی از حقوق مادی پدید آورنده اثر هنری است. این حق، به پدید آورنده اثر، اجازه می دهد که اثر خود را در برابر عموم مردم، در مکان های عمومی مانند خیابان ها، میادین، موزه ها، گالری ها، سینماها، تئاتر ها و رسانه های جمعی، به نمایش بگذارد.

قوانین مالکیت معنوی، با تعیین اینکه حق نمایش، متعلق به خالق اثر هنری است، از حقوق خالق اثر هنری محافظت می کنند. این امر، انگیزه برای تولید و عرضه آثار هنری را افزایش می دهد و منجر به تولید و عرضه آثار هنری باکیفیت تر می شود.

قوانین مالکیت معنوی در نمایش آثار هنری توسط مالک اثر یا مجموعه دار

اگر مالک اثر هنری شخصی غیر از پدیدآورنده اثر باشد باید از قوانین مالکیت اثر هنری در جمع آوری آثار تبعیت کند. حقوق مالکیت اثر هنری این اجازه را به مالک اثر هنری می دهد که اثر هنری را طبق توافقات موجود در قرارداد به نمایش بگذارد. مجموعه دار حق ندارد در نمایش آثار هنری به شهرت هنرمند آسیب برساند یا حقوق معنوی صاحب اثر را زیر پا بگذارد حقوقی مانند حق انتساب و تمامیت اثر.

قوانین مالکیت معنوی در نمایش عمومی

اگر اثر هنری در فضای عمومی به نمایش گذاشته شود، هر کسی می تواند از آن استفاده کند. این استفاده، می تواند شامل مواردی مانند عکس برداری، فیلم برداری در صورت مجاز بودن، باشد.

البته، استفاده از اثر هنری در فضای عمومی، باید به گونه ای باشد که به حقوق معنوی خالق اثر، آسیب نرساند. به عنوان مثال، کسی نمی تواند اثر هنری را بدون اجازه هنرمند، کپی کند یا از آن برای اهداف تجاری غیر مجاز استفاده کند.

قوانین مالکیت معنوی در نمایش خصوصی

اگر اثر هنری در مکان های خصوصی مانند موزه ها، گالری ها یا نمایشگاه های هنری به نمایش گذاشته شود، حق استفاده از اثر، متعلق به صاحب اثر و صاحب مکان بر اساس توافقات دوطرفه است. مالک  اثر می تواند پدیدآورنده آن باشد و یا شخص دیگری که مالکیت به آنها واگذار شده مانند مجموعه داران، نمایش اثر و بهره برداری از آن باید در چارچوب اختیارات مالک اثر باشد.

قوانین مالکیت معنوی در نمایش آثار هنری و رسانه های جمعی و اینترنت

در نمایش اثر هنری در رسانه های جمعی مانند تلویزیون، رادیو یا روزنامه هم، حق استفاده از اثر، منوط به  قرارداد بین مالک اثر و صاحب رسانه است. صاحب رسانه، می تواند از اثر هنری برای اهداف تجاری یا غیرتجاری استفاده کند.

البته، صاحب رسانه باید به حقوق معنوی خالق اثر، احترام بگذارد. به عنوان مثال، صاحب رسانه نمی تواند اثر هنری را بدون اجازه هنرمند، کپی کند یا از آن به گونه ای استفاده کند که به شهرت هنرمند، آسیب برساند.

نکات مهم در مورد حقوق مربوط به مالکیت معنوی در نمایش آثار هنری

به برخی از نکات مهم در مورد حقوق مربوط به مالکیت معنوی در نمایش آثار هنری، اشاره می کنیم:

• حقوق مادی، حقوق استفاده از اثر هنری برای اهداف تجاری است.
• حقوق معنوی، حقوق مربوط به شخصیت و اعتبار خالق اثر هنری است.
• حقوق معنوی، متعلق به خالق اثر هنری است.
• برای بهره برداری از حقوق معنوی اثر هنری، باید از خالق اثر، اجازه گرفته شود.
• حق نمایش عمومی، یکی از حقوق مادی خالق اثر هنری است.
• در برخی موارد، ممکن است حق نمایش عمومی، محدود یا منتفی شود.
• اگر اثر هنری برای استفاده عمومی ساخته شده باشد، نمایش آن، بدون اجازه خالق اثر، مجاز است.

در پایان

همان طور که گفتیم قوانین مالکیت معنوی در آثار هنری ضامن حمایت از حقوق خالق آثار هنریست و به نوعی مشوق توسعه فرهنگی و هنری جامعه است. باید به این نکته توجه داشت که این قوانین در کشورهای مختلف در جزییات متفاوت است اما رعایت این قوانین انگیزه برای تولید و عرضه آثار هنری را افزایش می دهد که منجر به تولید و عرضه آثار هنری باکیفیت تر می شود.

منابع بیشتر برای مطالعه

برای مطالعه بیشتر می توانید به مقالات زیر مراجعه کنید:

Art Exhibitions & Copyright

What Protects The Intellectual Property Created By Artists Or Designers?

Intellectual Property Rights